جشنواره نوروزگان را به سمت بازیهای بومی محلی ببریم!

نوروزگان از روزگاران کهن فرصتی برای ایرانیان بوده تا علاوه بر دید و بازدید و جشن ها و شکر گزاری ها، دور کردن کدورت ها و نزدیک شدن دلها مردم هر منطقه بخصوص روستاییان و عشایر با انجام بازیهای بومی و محلی ضمن بالا بردن شور و نشاط میزان آمادگی جسمی خود را برای روزهای سخت و دشوار و هجوم دشمنان حفظ کنند. اقوام ایرانی به فراخور فرهنگ و جغرافیا و رسوم خاصی که دارند، هرکدام بازی‌ها و مسابقاتی را در تمامی اعیاد بخصوص عید نوروز برگزار می کردند که این سنت ها اگرچه اکنون گم رنگ شده ولی هنوزهم می توان نمونه هایی از آن تفریحات و بازی‌ها را در روستاها و در بین ایلات و عشایر مشاهده کرد. شما به همین رشته ورزشی کبدی اگر دقت کنید و کمی مطالعه در اوضاع و احوال مردم شرق و جنوب شرقی کشور مثل خراسان بزرگ و سیستان و بلوچستان و حتی استان سمنان داشته باشید خواهید دید که ورزش کبدی جزو بازیهای ثابت مردمان روستاهای این استانها بوده و البته اغلب بانوان و دختران جوان کبدی را با همین شکل و شمایل رسمی امروز انجام می دادند . یا گوی بازی که دقیقا مشابه همین کریکت هندی هاست در تمامی مناطق کشور بخصوص شرق و شمال شرق و جنوب شرق کشور رایج بوده و الان نیز رایج است. شکل بازی به این صورت است که هر تیم با ۵ یا ۶ نفر درون یک محوطه ای به اندازه نصف زمین فوتبال و البته مستطیل شکل مستقر می شوند. براساس همان سنت های خودشان ، یک تیم شروع کننده است و یک تیم در سمت دیگر دریافت کننده . نفرات تیم شروع کننده به نوبت هر نفر با چوب دستی سه ضربه همانند کریکت به گوی می زنند و بعد از زدن ضربه باید با ضربات یار بعدی مسیری فرضی به مسافت ۳۰ تا ۴۰ متر را همزمان با ضربه گوی یار خودی برود و برگردد به گونه ای که گوی را تیم حریف به بدن وی نزنند. واقعا در عین سادگی خیلی هم زیباست و زیبایی وقتی دوچندان می شود که بدانیم نفری که به گوی ضربه می زند خودش با یک دست گوی را( در قدیم با نخ ضخیم و پارچه بسیار محکم درست می کردند و درون آن مقداری تیوپ دوچرخه قرار می‌دادند تا به حرکت در آید ) به هوا می انداختند و با دست دیگر که چوب دستشان بود به توپ ضربه را به صورت هوایی و رو به زمین حریف می نوازند که دقت زیادی می خواهد و البته بلند کردن چوب دستی و ضربه زدن دقیق به گوی تبحر خاصی را می طلبد و هرچه ضربه به توپ دقیق تر و محکم تر باشد شانس برنده شدن تیم بیشتر است. و اما بازیکنان تیم دریافت کننده باید در دریافت گوی به صورت یک ضرب تخصص داشته باشند تا به محض دریافت توپ یا خود دریافت کننده به سمت بازیکنی که در آن مسیر ۳۰ متری در حرکت است با گوی ضربه بزند یا پاس به یار هم تیمی بدهد و او این مهم را برعهده بگیرد .
توضیح مختصری دادم تا بگویم چه بازیهای زیبایی داریم و چقدر راحت می توان با تدوین قوانین و به روز کردن آن یک چنین ورزش هایی را در جشن نوروزگان به دنیا بشناسانیم تا همانند وررش کبدی وارد بازبهای آسیایی کنیم. البته کار تدوین ورزش گوی بازی یا چوگوی که همان چوب و گوی هست را به همراه یکی از دوستان آماده کرده ام و تقدیم کارشناسان مربوطه خواهد شد تا رسما کار توسعه آن را آغاز کنیم .
چه خوب است حالا که بانوان کشورهای همسایه به بهانه بازبهای نوروزی گرد هم می آیند اینگونه بازی‌ها را به صورت نمایشی تدارک ببینیم و یقینا تاجیکستان، ترکمنستان، آذربایجان ، افغانستان ، حتی هند و بنگلادش هم از این گونه بازبها استقبال می کنند. معاونت بانوان وزارت ورزش باید از مسابقات کلیشه ای فاصله بگیرد و به سمتی مسابقات نوروز را به پیش ببریم که بازبهای بومی و محلی خودمان را به آسیا و جهان معرفی کنیم . هر کدام از اقوام ایرانی با لباس های سنتی خود در بازی‌ها حضور یابند و کاری کنیم که علاوه بر بازیهای نوروز که شکل بین المللی دارد در کشور خودمان نیز در طول سال در مناطق مختلف نظیر این جشنواره ها را هدفمند دنبال کنیم . الان فدراسیون روستایی عشایری هم بازیهای بومی محلی را انجام می دهد ولی از آنجا که هدف گذاری درستی نداریم و با رقابتی کردن باربهای بومی و محلی سنت های اصیل را کم رنگ کرده ایم از فلسفه اولیه فاصله گرفته ایم که این باید اصلاح شود. مدیریت و اجرای بازیهای بومی محلی هر منطقه را باید به بزرگترهای همان قوم و قبیله واگذار کنیم چون حفظ سنت های زیبا و سلامت و نشاط آور با دستور العمل و بخشنامه و دستوری امکان پذیر نیست. مسابقات روستایی باید در روستا برگزار شود و جشنواره های سنتی را درون حصار و چاردیواری و سالن ها و سوله ها نیاوریم. اینها میسر نمی شود مگر با استفاده از تجارب بزرگان و دلسوزان بازبهای بومی و محلی خود مردم.