نقش جامعه ورزش و نهادهای ورزشی در دوران ۸ سال دفاع مقدس

بدون شک دوران هشت سال دفاع مقدس، صحنه همبستگی تمامی اقشار ملت ایران، از جمله جامعه بزرگ ورزش بود. جامعه ای که نوع همراهی اش در آن دوران از آموزش مهارت‌های حیاتی تا ایثار جان را در بر می گرفت. در آن دوران جامعه ورزش نقش بسزایی در موفقیت‌های رزمندگان دلاور اسلام داشته و یادآور روحیه ایثار و مقاومتی بودند که همواره و همه وقت باید در ورزش کشور زنده بماند. سازمان تربیت بدنی وقت و فدراسیون‌های ورزشی در دوران دفاع مقدس با بسیج امکانات و نیروها، پشتیبانی همه‌جانبه‌ای را در شرایط دفاعی کشور به عمل آوردند. در آن دوران نقش جامعه ورزش، بسیار فراتر از یک همراهی شکلی و نمادین بود و به عرصه‌های آموزش، پشتیبانی و ایثارگری ختم می شد. آموزش مهارت‌های حیاتی در آن دوران و با همکاری فدراسیون‌های ورزشی، یکی از کارهای ماندگاری بود که همواره انجام می شد. برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای رزمندگان غیور و دلاور اسلام، یکی دیگر از کارهایی بود که انجام و تاثیر بسزایی نیز در بهبود شرایط جسمانی و روحی مدافعان سرافراز اسلام داشت. این دوره‌ها شامل آموزش شنا و غواصی (با استفاده از استخرهای سراسر کشور)، آموزش صخره‌نوردی برای عملیات در مناطق کوهستانی غرب کشور، آموزش ورزش‌های رزمی برای تقویت توان رزمی رزمندگان و … بود. پشتیبانی و ایجاد روحیه نزد رزمندگان ، تأمین و ارسال تجهیزات ورزشی اولیه به جبهه ها، برگزاری مسابقات ورزشی با اهدای جوایز در جبهه های نبرد حق علیه باطل، حضور مدیران ورزشی برای بازدید و دلگرمی رزمندگان اسلام، استفاده خلاقانه و بهینه از امکانات موجود در جبهه ها نظیر (پوکه، گونی، اسلحه) برای ورزش کردن و … از جمله کارهای بزرگ دیگری بود که در آن دوران انجام می شد. همچنین پشتیبانی لجستیکی و معنوی، تغییر کاربری یا استفاده هم زمان از اماکن و سالن‌های ورزشی در مناطق مرزی به انبار مهمات و پایگاه پشتیبانی، حضور مستمر مربیان و قهرمانان ورزشی برای برگزاری مسابقات و ایجاد نشاط در میان رزمندگان به جبهه‌ها از دیگر کارهای مهمی بود که در آن دوران اثرات خودش را در جبهه ها و بر روی رزمندگان گذاشته بود. به لحاظ پشتیبانی و حمایت مالی نیز، کارکنان سازمان تربیت بدنی با بخشیدن، بخشی از حقوق خود، کمک‌های نقدی قابل توجهی را به جبهه‌ها می‌کردند. جامعه ورزش ایران در طول دوران دفاع مقدس، نزدیک به ۵۵۰۰ شهید را تقدیم اسلام و انقلاب کرد که در میان آنان، چهره‌های سرشناس و قهرمانان زیادی دیده می‌شوند .

مرادعلی شیرانی دارنده مدال برنز رقابت های کشتی جهان و از قهرمانان ملی که پس از مجروحیت در عملیات فتح خرمشهر به درجه جانبازی نائل آمد .
مهدی رضایی‌مجد کاپیتان اسبق تیم ملی فوتبال جوانان ایران که قراردادش را با پرسپولیس رها کرد و در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید.
حسن غازی کاپیتان تیم فوتبال جوانان سپاهان و عضو منتخب تیم ملی جوانان آسیا که در عملیات خیبر به شهادت رسید.
سعید طوقانی پهلوان بنام تهرانی، که در جبهه اقدام به برپایی زورخانه کرد و در شرق دجله شهید شد.
محمد قورچانی از پایه‌گذاران رشته تکواندو در اصفهان که به همراه شهید چمران در لبنان آموزش می‌داد و در عملیات فتح الشوش شهید شد.
شهید ناصر کاظمی که سابقه بازی در لیگ فوتبال تخت جمشید را به همراه تیم استقلال داشت و پس از پیروزی انقلاب به سپاه پیوست و به فرماندهی سپاه کردستان هم رسید و در روز ششم شهریور ۱۳۶۱ هم به شهادت رسید. در عالم رسانه نیز نفراتی بودند که با بذل جان خود، در راه دفاع از کشور نقش آفرینی کردند. این افراد در پست‌های مدیریتی و اجرایی سازمان تربیت بدنی و نهادهای ورزشی خدمت کرده و در دوران دفاع مقدس جبهه ها را ترک نکردند. شهدایی مانند شهید مصطفی حیدرنیا که در صدر مسئولیت در حوزه ورزش حماسه ساز شد. شهیدی که سابقه مبارزات انقلابی داشت و پس از پیروزی انقلاب به خدمت در شهرداری تهران منصوب شد و سپس فعالیت خودش را در سازمان تربیت بدنی ادامه داد و در تاریخ ۹ آذر ۱۳۶۲ به سمت « قایم مقامی سازمان» نیز رسید. شهید حیدرنیا در نهایت در روز اول فروردین ماه سال ۱۳۶۳ در عملیات خیبر و در منطقه طلائیه به شهادت رسید اما پیکر پاکش هرگز بازنگشت. از دیگر شهیدان جامعه ورزش در دوران دفاع مقدس شهید ابراهیم هادی از ورزشکاران علاقمند به ورزش‌های زورخانه‌ای، والیبال و کشتی بود، شهیدی که پس از انقلاب در سازمان تربیت بدنی مشغول به خدمت شد. و در عملیات والفجر مقدماتی، به همراه یارانش در کانال‌های فکه مقاومتی جانانه در مقابل دشمن بعثی داشت و در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۶۱ نیز مفقود شد. اما پس از سال‌ها، پیکر مطهر این شهید بزرگوار در سال ۱۳۸۱ شناسایی و تشییع شد. شهید خبرنگار ورزشی، اسماعیل افراسیابی سومین پسر و دومین شهید از خانواده افراسیابی است که به عنوان خبرنگار و نویسنده در خبرگزاری جمهوری اسلامی مشغول به کار بود. افراسیابی در عملیات فتح المبین در دشت عباس به درجه رفیع شهادت رسید. این عزیزان و هزاران عزیز دیگر هم بودند که در جنگ حماسه ها آفریده و به شهادت هم رسیدند. شهیدان بزرگواری که مدال شان، پلاک شان شد و در اوج شهرت و قهرمانی، دنیا را رها کرده و به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شتافتند و سرآخر هم به درجه رفیع شهادت رسیدند. اما نکته قابل توجه اینکه در اوج جنگ و علیرغم شرایط سخت آنروزهای ورزش ایران، ورزشکاران ایرانی با روحیه‌ای که از ارزش‌های دفاع مقدس گرفته بودند در عرصه‌های بین‌المللی خوش درخشیدند. ورزشکاران شایسته کشورمان در بازی‌های آسیایی ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶، مانند رضا سوخته‌سرایی (کشتی)، ابراهیم قادری (تکواندو) و … صاحب مدال‌های طلا شدند که نشان از عزم و اراده مردم ایران می داد. همان‌طور که در مطلب آورده شد، جامعه ورزش ایران در دوران هشت سال دفاع مقدس، حضوری فعال و تأثیرگذار در این عرصه داشت. اما این نقش‌آفرینی تنها به حضور مستقیم در خط مقدم جبهه محدود نمی شد، بلکه با آموزش مهارت‌های کاربردی، پشتیبانی، لجستیکی و تقویت روحیه رزمندگان، به عاملی برای ارتقای توان دفاعی کشور تبدیل شد. ایثارگری هزاران شهید ورزشکار، برگ زرینی در تاریخ پرافتخار ورزش ایران بشمار می آید.